مقدمه- فصل پنجم (نشریه روانگرایی 525)

1-5- مقدمه (ارزیابی پتانسیل روانگرایی با استفاده از روش تنش)

که در فصل پیش نیز اشاره شد، گسترده ترین روش مورد استفاده برای ارزیابی پتانسیل روانگرایی، روش تنش تناوبی است که در آن هر دو عامل تحریک (بارگذاری) و ظرفیت (مقاومت) در قالب تنش برشی تناوبی بیان می شوند. با همپایه کردن تنش برشی تناوبی ناشی از بارگذاری و بیشینهی تنش تناوبی قبل از شروع روانگرایی نسبت به تنش موثر قائم اولیه، این دو عامل به صورت نسبت های تنش و مقاومت تناوبی تعریف می شوند. دستورالعمل ارزیابی پتانسیل روانگرایی بر مبنای تنش تناوبی به شکل زیر است:

الف- تعیین نسبت تنش برشی تناوبی ایجاد شده در اثر حرکات لرزه ای در اعماق مختلف خاک و تبدیل تاریخچه ی تنش نامنظم به تعدادی از سیکل های تنش یکنواخت معادل. به این وسیله شدت تکانه ای لرزه ای، مدت زمان لرزش و تغییرات تنش های برشی ایجاد شده با عمق در نظر گرفته می شود. تنش های برشی تناوبی از طریق تحلیل های پاسخ زمین (با احتساب وزن مخصوص خاک، مدول دینامیکی و مشخصه های میرایی خاک) و یا به وسیله ی دستورالعمل محاسباتی ساده شده به دست می آیند.

ب- تعیین نسبت مقاومت تناوبی با انجام آزمون های آزمایشگاهی تناوبی بر روی نمونه های شاخص دستنخورده در فشارهای همهجانبهی مختلف. در این راستا هر دو آزمایش برش سادهی تناوبی 1و سهمحوری تناوبی 2میتوانند برای ارزیابی مقاومت تناوبی مورد استفاده قرارگیرند؛ با این شرط که بهمنظور نشاندادن شرایط واقعی بارگذاری در محل، نتایج این آزمونها به شکل مناسبی تصحیح شوند. استفاده از این آزمونها بر روی نمونه های دستنخورده سبب میشود تا نوع خاک، شرایط ?در محل، تاریخچه های لرزهای و زمینشناسی نهشته و شرایط تنش موثر اولیه بهصورت مناسبی در ارزیابی مقاومت در برابر روانگرایی درنظر گرفته شوند. پس از تعیین تنشهای مورد نیاز برای ایجاد روانگرایی )مقاومت تناوبی( میتوان آنها را بهمنظور مقایسهی سادهتر با نسبت تنش برشی بهصورت تابعی از عمق رسم کرد. اما نکته ی قابل توجه در این گام این است که اخذ نمونه های دست نخورده از نهشته های زیر تراز آب زیرزمینی- به عنوان یکی از شاخص های استعداد روانگرایی- بسیار پرهزینه است (Ishihara, 1993) و در خیلی از موارد امکانپذیر نیست. ایده ی استفاده از داده های محلی روانگرایی برای ارزیابی مقاومت روانگرایی به همراه استفاده از روش ساده شده برای تعیین نسبت تنش تناوبی به صورت گستردهای مورد استقبال مهندسان ژئوتکنیک قرار گرفته است. اما همانطور که در فصل قبل نیز اشاره شد، استفاده از مرزهای جداکننده میان نقاط روانگرا و غیرروانگرا با محدودیت هایی همراه خواهد بود. از جمله ی این محدودیت ها امکان تغییرمکان هندسی مرزها با افزایش داده های محلی است که با استفاده از پایگاه داده ای وسیعتر و با عدم قطعیت کمتر می توان مرزهای قابل اطمینان تری را تخمین زد. همچنین تشخیص مرزی کاملا مشخص میان داده های روانگرا و غیرروانگرا از جمله معضلاتی هستند که این روش ها به همراه خواهند داشت. روی هر مجموعه از داده های روانگرایی دو مرز قابل تعیین هستند:

1- مرزی که تمامی نقاط روانگرا در بالای آن قرار میگیرند (شکل 5-1 مرز a)؛

2- مرزی که تمامی نقاط غیر روانگرا در زیر آن قرار میگیرند (شکل 5-1مرزb)؛

فضای میان این دو مرز منطقه ی محتمل روانگرایی را است. هرچه این دو مرز به یکدیگر نزدیکتر باشند، قطعیت در تشخیص پتانسیل روانگرایی افزایش می یابد. انطباق این دو مرز بر یکدیگر تشکیل یک حالت ایده آل را میدهد که در غالب موارد امکانپذیر نیست. بنابراین در طی سال های گذشته، استفاده از مرزی که تمامی نقاط روانگرا را شامل گردد تحت عنوان مرز تعیینی یشتر مورد توجه قرار گرفته و در بیشتر مراجع معتبر (به عنوان مثال EuroCode, NCEER, EERC, FHWA, TC4) پیشنهاد شده است. اگرچه در سال های اخیر استفاده از ابزارهای احتمالاتی برای تفکیک میان نقاط روانگرا و غیرروانگرا و یا به عبارت دیگر ارزیابی احتمالاتی پتانسیل روانگرایی، پیشرفت های عمده ای داشته است، اما هدف این راهنما ارزیابی قطعی پتانسیل روانگرایی بوده و در خصوص ارزیابی احتمالاتی به اندکی توضیح و ذکر منابع مرتبط اکتفا خواهد شد.

پ- مقایسه ی تنش های برشی به دست آمده در دو گام قبل. در یک عمق مورد نظر اگر تنش برشی تعیین شده در گام نخست (عامل تحریک) از مقدار مشابه در گام دوم (عامل مقاوم) بیشتر باشد، انتظار میرود خاک در این ناحیه روانگرا شود.

آخرین پروژه ها


مطالب بیشتر

دستورالعمل طراحی و نظارت بر میکروپایل باربر و تحکیمی توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
دستورالعمل اجرای میکروپایل باربر و تحکیمی توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
انجام آزمون های باربری و سلامت (یکپارچگی) بر روی شمع ها و میکروپایل ها توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
هزینه طراحی، نظارت و اجرای میکروپایل باربر و تحکیمی توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
نحوه کنترل نشست و مقاوم سازی سازه های صنعتی نشست کرده توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
نحوه کنترل نشست و مقاوم سازی ساختمان توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
نحوه بهسازی خاک جهت کنترل روانگرایی خاک توسط شرکت شیلاو خاورمیانه
نحوه مقاوم سازی خاک دستی و استیصال از دریا توسط شرکت شیلاو خاورمیانه

نظرات بسته شده است.