روش ارزيابی مخاطرات ناشی از روانگرایی (نشریه روانگرایی 525)
روش ارزيابی مخاطرات ناشی از روانگرایی
3-2- روش ارزيابی مخاطرات ناشی از روانگرایی
همانطور كه در اين فصل و همچنين در بند 1-2 توضيح داده شد، روانگرايی می تواند انواع مختلفي از خرابی ها را در يك ساختگاه به وجود آورد. ارزيابی كامل مخاطرات روانگرايي نيازمند بررسي پتانسيل تغييرشكل های ناشی از آن است. در هنگام مواجه شدن با چنين مساله ای، مهندس ژئوتكنيک لرزهاي با پاسخ دادن به سوالات زير می تواند بهطور هدفمند پتانسيل مخاطرات روانگرایی را مورد ارزيابی قرار دهد:
1- آيا خاك ساختگاه مورد نظر استعداد وقوع روانگرايی دارد؟
2- در صورت مستعد بودن خاك، آيا روانگرايي اتفاق خواهد افتاد؟
3- اگر روانگرايی رويدهد، چه آسيبهايي را در پيداشته و چگونه بايد با آن برخورد نمود؟
به منظور پاسخ به سوال اول، عوامل موثر در استعداد روانگرايي خاكها و نيز معيارهاي موجود براي تشخيص اين استعداد، در فصل سوم مورد بحث و بررسي قرار ميگيرد. اگر جواب اولين سوال منفي باشد، ميتوان چنين نتيجه گيری كرد كه خطر روانگرايي وجود ندارد و ارزيابي مخاطرات روانگرايي به پايان ميرسد. اما اگر جواب اين سوال مثبت باشد، بايد به سوال بعدي مراجعه نمود.
براي ارزيابي پتانسيل روانگرايي خاكهاي مستعد، روشهاي مختلفي وجود دارد كه در فصل چهارم به آنها اشاره ميشود. از ميان اين روشها، مهمترين و كاربرديترين روش، روش تنش و بهطور خاص روش ساده شده ای تنش می باشد كه در فصل 5 جزييات كامل ارائه ميشود. درصورتی كه پاسخ سوال دوم مثبت بوده و وقوع روانگرايی محرز شود بايد اثرات آن مورد بررسي قرارگيرد.
1- به اين منظور ابتدا بايد مقاومت پسماند موجود مطابق با روشهاي ارايه شده در فصل ششم برآورد شده و پايداري كلي ساختگاه و يا سازهها و تاسيسات موجود در آن مورد بررسي قرار گيرد.اگر ارزيابي پايداري كلي، كمبود مقاومت و عدم پايداري را نشان دهد، آنگاه استعداد تغييرشكل/تغييرمكان زياد بوده و معمولا نياز به انجام اصلاحات مهندسي است.
در صورت قابل قبول بودن ارزيابي پايداري، تغييرشكل و تغييرمكانهاي مورد انتظار به كمك روش هاي ارايه شده در فصل هفتم برآورد ميشود.گام بعدي تعيين اثرات تغييرشكل و تغييرمكانهاي ناشي از روانگرايی روي عملكرد سازهها و ديگر تجهيزات مهندسي و تعريف معياري براي عملكرد قابل قبول آنها است.
انجام اين گام كه وروديهاي نيرو/تغييرمكان آن بر اساس تحليلهاي انجام شده در فصول ششم و هفتم به دست ميآيد، بايد مطابق با معيارهاي طراحي تعريف شده براي سازهها و تاسيسات مختلف صورت پذيرد و در چهارچوب سرفصلهاي اين راهنما قرار نميگيرد.
اما در نهايت و به عنوان گام آخر، اگر عملكرد رضايت بخش سازه تامين نشود نياز به كاهش مهندسي خطرات روانگرايی است كه در فصل هشتم به تعدادي از روشهاي موجود در اين زمينه اشاره خواهد شد. گامهاي ذكر شده براي ارزيابي مخاطرات روانگرايي را ميتوان مدر قالب عناصر اساسي مهندسي روانگرايی بيان نمود.