انواع نشست ها در ساختمان و علائم و اصلاح آن
یکی از پدیده های مخربی که برای اکثر ساختمان ها بعد از گذشت مدت زمان مشخصی اتفاق می افتد نشست ساختمان است. اگر نتوانیم به موقع جلوی نشست ساختمان را گرفته و آن را کنترل کنیم به احتمال زیاد سازه دچار خسارات و آسیب های سختی خواهد شد؛ بنابراین مهندسین طراح و اجرای پروژه باید قبل از اینکه شروع به ساخت یک سازه جدید نمایند عوامل ایجاد کننده نشست را در نظر بگیرند تا مشکلی ایجاد نشود. با این حال اگر نشست هم انجام شد باید با راهکارهای مختلف جلوی پیشرفت آن گرفته شود تا باعث خرابی سازه نشود.
نشست ساختمان چیست؟
برای اینکه درک بهتری از انواع نشست ساختمان و راه های جلوگیری آن داشته باشید بهتر است اول با تعریف آن آشنا شویم. به طور کلی به حرکت خاک به سمت پایین بر اثر تحمیل بار بیش از حد توان را نشست می گویند. بار اضافه در ساختمان باعث ایجاد نیروی تنشی مؤثر عمودی بر روی خاک می شود. تنش مؤثر نیز باعث افزایش کرنش عمودی وارد به ستون ها و سازه بر روی خاک خواهد شد. در نتیجه برآیند این نیروها باعث حرکت زمین ساختمان به سمت پایین می شود. بیشتر ساختمان ها با گذشت زمان این پدیده را با شدت های مختلف تجربه می کنند؛ اما در صورتی که در الگوهای زهکشی اطراف ساختمان تغییراتی ایجاد شود و از قبل تدابیری برای نشست ساختمان در نظر بگیریم احتمال نشست و میزان آن تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد. شرایط زیادی می تواند در ایجاد نشست و شدت آن تأثیر بگذارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
انواع نشست در ساختمان
همه نشست ها در سازه های مختلف به یک شکل اتفاق نمی افتد، بلکه بر اساس شرایط مختلف مکانی و زمانی سازه احتمال وقوع نشست ساختمان به شکل های مختلفی وجود دارد که به شکل زیر می باشند:
نشست یکنواخت
در این نوع نشست کل پایه و زیربنای ساختمان در همان نقاط با سرعتی برابر به پایین حرکت می کند. معمولاً در صورت ایجاد شکست یکنواخت هیچ نوع ترک خوردگی به نشانه نشست ایجاد نمی شود و در صورت ایجاد ترک، بسیار ناچیز هستند.
نشست دیفرانسیلی
نشست دیفرانسیلی یا نشست نامتقارن به معنای حرکت غیر یکنواخت خاک های زیرین است که با سرعت های مختلفی این اتفاق در نقاط متفاوت زیر ساختمان می افتد. این نوع نشست ساختمان معمولاً باعث بروز ترک خوردن ستون ها، سقف و حتی دیوارها می شود. به علاوه اگر در سازه مورد نظر از سیستم پی منفرد استفاده شده باشد، میزان سرعت نشست هر ستون با دیگری متفاوت خواهد بود که باعث افزایش خرابی های ناشی از نشست ساختمان خواهد شد.
علت نشست ساختمان
انواع نشست خاک ممکن است به دلایل مختلف مانند کاهش تخلخل خاک زیرین ساختمان یا فاصله بیش از حد بین ذرات خاک، بارهای زیاد وارد شده و تغییر میزان رطوبت در خاک رخ دهد. در واقع از دست دادن بیش از حد رطوبت در خاک یکی از عوامل اصلی ایجاد نشست در ساختمان می باشد؛ زیرا وقتی رطوبت هست حجم زیادی را اشغال می کند؛ بنابراین وقتی خاک خشک شده و رطوبت آن خارج شود فضای خالی زیادی بین ذرات خاک به وجود می آید که بر اثر نیروهای وارده با حذف این فضاهای خالی، خاک فشرده شده و به سمت پایین حرکت می کند؛ در نتیجه ساختمان دچار نشست می شود.
اگر بخواهیم به صورت جزئی تر عوامل ایجاد انواع نشست در ساختمان را نام ببریم عبارتند از:
- خاک ضعیف زیر ساختمان و عدم تحمل بار ساختمان
- خاک های نامناسب با تراکم ضعیف
- بارندگی یا خشکسالی نامنظم
- زهکشی ضعیف در اطراف خانه
- تغییرات در جدول آب زیرزمینی
- درختان بالغی که در مجاورت خانه رشد می کنند.
- نشست از نشت لوله کشی یا استخر شنا
- پمپاژ روغن یا آب از زمین مجاور
مطالب بیشتر
سایر خدمات
.