20 روش مقاوم سازی و تقویت ساختمان فولادی و بتنی
در طول تاریخ مهندسان عمران و معماری سازه ها و شهرهایی بی نظیر ساخته و شاهد نابودی آن ها در مواجهه با نیروهای طبیعی بوده اند. زمین لرزه یکی از بلایای طبیعی است که در طول تاریخ باعث آسیب های متعددی در سراسر دنیا شده است. امواج لرزه ای می توانند در سراسر زمین، ساختمان ها را ویران کرده، جان انسان ها را گرفته و منجر به از بین رفتن آثار تاریخی بشود. در کشور ایران نیز ما با این مشکل در زمان زلزله دلخراش بم مواجه شدیم. به همین دلیل زمانی که متخصصان تصمیم به ساخت یک سازه را می گیرند یکی از اولین مواردی که برای آن ها اهمیت بالایی دارد، کاهش ریسک ساختمان سازی است. یکی از آسان ترین مواردی که میتواند برای این مقاوم سازی و کاهش ریسک استفاده شود، دنبال کردن قوانین ساخت و ساز و پیش بینی برای تغییراتی است که در آینده امکان رخ داد آن ها وجود دارد. در ادامه این متن شما میتوانید با بهترین روش های مقاوم سازی و تقویت ساختمان های بتنی آشنا بشوید.
قانون مقاوم سازی ساختمان
کشور ایران از جمله کشورهایی است که در زمان های متفاوت با انواع بلایای طبیعی مقابله کرده است. ما هر ساله شاهد زلزله، سیل، طوفان های شنی و غیره بوده ایم. این نیروهای طبیعی خسارات زیادی به جان و اموال افراد زده اند به همین دلیل باید برای مقابله و مقاومت در برابر آن ها تمام تلاش خود را بکنیم. برای اینکه بتوانیم به بهترین شکل ممکن با این مشکلات دست و پنجه نرم کنیم باید با تمام اعضای تشکیل دهنده یک ساختمان از جمله میلگرد، تیرآهن و … آشنایی لازم را پیدا کنیم.
مهندسان و دانشمندان با هر زلزله به شناخت و درک بهتری از آن ها دست پیدا می کنند. آن ها به طور مداوم نظریه های خود را بررسی و درستی آن ها را رد و تایید می کنند. با شناخت تدریجی تمام قسمت سازه ها اعم از میلگرد و بررسی رفتار و پاسخ آن ها در برابر زلزله، آیین نامه های ساختمانی بهبود پیدا می کنند. در سالیان اخیر طراحی عملکردی سازه ها در برابر تحریک زلزله با توجه به کاربری موردنیاز آن ها مورد توجه مهندسین و پژوهشگران قرار گرفته است. در مهندسی زلزله بر اساس عملکرد، هدف عمده و مطالعات انجام گرفته راهکارهایی مناسب برای بهینه سازی با پشتوانه علمی صورت گرفته است که منجر به تصمیم گیری آگاهانه در زمینه خطرپذیری لرزه ای سازه ها توسط کارفرمایان می شود.
به طورکلی برای طراحی یک ساختمان ضد زلزله، مهندسان باید سازه را تقویت کنند به گونه ای که ساختمان شما بتواند با نیروهای زلزله به بهترین شکل مقابله کند. در زمان زمین لرزه انرژی آزاد شده از یک جهت به ساختمان فشار وارد می کند. استراتژی مهندسان برای مقابله با این موضوع، وارد کردن فشار به ساختمان در جهت مخالف است.
پیش بینی رفتار سیل از زلزله راحت تر است. یکی از راه های ابتدایی و کاربردی که برای مقابله با این نیروی طبیعی استفاده می شود، ساخت خانه خارج از مسیر سیل است. برای ساخت و سازهای جدید، این کار را می توان با بررسی نقشه های سیل و اجتناب از ساخت و ساز در دشت سیلابی انجام داد.
مقاوم سازی ساختمان قدیمی
تمام مواردی که برای مقاوم سازی سازه ها مورداستفاده قرار می گیرد برای ساختمان هایی پیاده سازی می شود که تازه در حال ساخت هستند. پس برای مقاوم سازی خانه های قدیمی چه باید کرد؟ ساختمان هایی که بر اساس آیین نامه های قدیمی طراحی و ساخته شده اند و به همین دلیل در برابر زلزله و بلایای طبیعی دارای نقاط ضعف هستند. برای این دسته سازه ها بهترین راه حلی که می توانیم به شما پیشنهاد بدهیم، شناسایی نقاط ضعف و رفع این نقاط است. چرا که بازسازی کامل برای شما از نظر اقتصادی گران تمام خواهد شد.
در بعضی موارد ساختمان های خسارت دیده از زلزله را می توان تعمیر و تقویت کرده و مورد بهره برداری مجدد قرار داد. گاه به دلایلی لازم است تا ساختمانی توسعه یابد، که کاربرد آن مطابق نیازها باشد. در این حالت لازم است تا اعضاء موجود جهت تحمل بارهای اضافه شده تقویت شوند. در چنین حالتی وضعیت ساختمان تغییر کرده و در نتیجه خصوصیات دینامیکی آن عوض می شود و کنترل پاسخ لرزه ای سازه در وضعیت جدید الزامی است تا اگر نقاط ضعف تازه ای مشاهده شد چاره اندیشی شود.
روش های مقاوم سازی ساختمان
به طور کلی تقویت ساختمان های موجود در برابر زلزله بستگی به نوع ساختمان ( اسکلت فولادی، اسکلت بتنی، دیوار باربر و …) داشته و راه های به خصوصی برای هریک از انواع فوق قابل بررسی است. به طور مثال افزودن بادبند در ساختمان های فلزی خیلی ساده بوده در حالی که در ساختمان های بتنی این کار توام با مشکلات اجرایی است و افزودن دیوار برشی می تواند راهکار عملی بهتری برای ساختمان های بتنی باشد. در مورد ساختمان های بتنی راهکارهای مختلفی برای تقویت ساختمان تاکنون ارائه شده است.
روش های متعددی از جمله روش های زیر برای مقاوم سازی سازه ها ارائه شده اند.
- استفاده از بادبندهای هم محور یا برون محور فولادی
- استفاده از پس کشیدگی
- استفاده از دیوار برشی
- استفاده از میان قاب با مصالح بنایی
- استفاده از جدایش گرهای پایه
- استفاده از پوشش و غلاف فولادی
- استفاده از ورق های پوششی یا غلاف FRP
- استفاده از لایه های پوششی بتنی با ملات مسلح
- استفاده از میراگرهای اصطکاکی، هیسترزیس و ویسکوالاستیک
مقاوم سازی ساختمان های اسکلت فلزی و بتنی
برای افزایش ایمنی ساختمان های بتن آرمه و فلزی در برابر نیروی زلزله، همچنین جبران ضعف ساختمان های موجود در برابر زلزله روش های مختلفی تاکنون به کار گرفته شده است:
1) اضافه کردن دیوار برشی :
این روش اگر چه یک روش مناسب برای تقویت ساختمان ها می باشد و اصولا اولین راه حلی است که درباره یک ساختمان بتنی به نظر می رسد ولی مشکلاتی ممکن است وجود داشته باشد که نتوانیم از آن استفاده کنیم. مثلا ممکن است معماری ساختمان به شکلی باشد که استفاده از دیوار برشی غیر ممکن باشد و یا افزودن دیوار کاربری ساختمان را کم کند. ممکن است ضعف ساختمان به قدری نباشد که نیاز به دیوار برشی باشد و یا اصولا ممکن است به کار بردن دیوار برشی منتهی به مخارج زیادی بشود.
از دهه 1970 تاکنون دیوارهای برشی فولادی به عنوان سیستم اصلی باربر جانبی در بسیاری از ساختمان ها به کار برده شده اند. در طی دهه 1970 دیوارهای برشی فولادی عموما به عنوان سیستم های باربر جانبی در ساختمان های نوساز در ژاپن و برای مقاوم سازی ساختمان های موجود در آمریکا مورد استفاده قرار گرفتند. در دهه های 1980 و 1990 دیوارهای برشی فولادی که فاقد سخت کننده بودند در مقیاس کم در برخی ساختمان ها در آمریکا و کانادا به کار گرفته شدند، در بعضی موارد نیز این گونه دیوارها با لایه هایی از بتن پوشانده می شدند که با یکدیگر نوعی سیستم مرکب تشکیل می دادند. در سال 1970 بنای اولین ساختمانی که در آن از سیستم دیوار برشی فولادی استفاده شده بود به پایان رسید.
این ساختمان که معمولا از آن تحت عنوان ساختمان فولادی نیپون یاد می شود در توکیوی ژاپن واقع است. سیستم باربر جانبی در این ساختمان ترکیبی از قاب های خمشی و واحدهایی از دیوارهای ورق های فولادی است. نمونه دیگری از ساختمان هایی که دارای دیوار برشی فولادی هستند و در دهه 1970 ساخته شده اند ساختمان مرتفع 53 طبقه دیگری در شهر توکیو است. این ساختمان در ابتدا قرار بوده که دارای دیوارهای برشی بتنی باشد ولیکن بعدها به دلیل بروز برخی مشکلات در آن از دیوارهای برشی فولادی استفاده گردید. از دیوارهای برشی فولادی در مناطقی که شدت لرزه خیزی کم ولیکن بارگذاری باد نسبتا شدیدی دارند نیز استفاده شده است. به عنوان نمونه ساختمان سی طبقه هتلی در دالاس تگزاس را می توان برشمرد. از سوی دیگر در شهر لس آنجلس ایالت کالیفرنیا از دیوارهای برشی فولادی برای ساخت بیمارستانی 6 طبقه استفاده شده است که نمونه ای از کاربرد این سیستم را در منطقه ای با شدت لرزه خیزی شدید و بنایی با اهمیت زیاد را نشان می دهد. در این بیمارستان تمامی بارهای قائم توسط قاب های فولادی و بارهای جانبی در دو طبقه اول به واسطه دیوارهای برشی بتنی و در طبقات بعدی به واسطه دیوار برشی فولادی تحمل می شوند.
یکی از مهم ترین سازه هایی که دارای دیوار برشی می باشند و در عین حال در منطقه ای با لرزه خیزی شدید قرار گرفته است، ساختمانی 35 طبقه واقع در کوبه ژاپن است. این ساختمان در سال 1988 بنا گردید و در زلزله سال 1995 کوبه عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داد. سیستم باربر جانبی در این سازه ترکیبی از قاب های خمشی فولادی و دیوارهای برشی فولادی می باشد. در سه طبقه زیرزمینی این ساختمان دیوارهای برشی بتنی، در دو طبقه اول دیوار کامپوزیت بتن مسلح و فولاد و در بقیه طبقات صرفا دیوارهای برشی فولادی کار گذاشته شده اند.
وظیفه اصلی یک سیستم دیوار برشی فولادی مقابله در برابر برش افقی طبقات و لنگر واژگونی حاصل از نیروهای جانبی می باشد. به طور کلی یک سیستم دیوار برشی فولادی شامل یک دیوار ورق فولادی، دو ستون مرزی و تعدادی تیرهای افقی می باشد. این مجموعه با یکدیگر به مانند یک تیر ورق عمودی عمل می نماید. بدین ترتیب که ستون ها نقش بال ها و دیوار ورق فولادی نقش جان را ایفا می نمایند، در این میان تیرهای افقی طبقات نقش سخت کننده های عرضی را دارند.
برخی فواید استفاده از دیوارهای برشی فولادی عبارتند از:
1- چنانچه دیوارهای برشی فولادی به درستی طراحی شوند، سیستم هایی با شکل پذیری و ظرفیت استهلاک انرژی بالا حاصل می شود. در نتیجه این مساله دیوارهای برشی فولادی را می توان سیستم های باربر جانبی بسیار کارآمد و اقتصادی دانست.
2- سیستم دیوار برشی فولادی در مقایسه با سیستم های باربر جانبی دیگر دارای سختی اولیه بالایی است، بر این اساس این سیستم تغییر مکان های جانبی نسبی را کاهش می دهد.
3- دیوارهای برشی فولادی در مقایسه با دیوارهای برشی بتنی بسیار سبک تر می باشند که این مساله به نوبه خود می تواند باعث کاهش بارهای وارده بر ستون ها و فونداسیون سازه و همچنین کاهش بارهای جانبی زلزله در نتیجه وزن کمتر سازه باشد.
4- چنانچه در نصب دیوارهای برشی فولادی از جوش کارگاهی و پیچ های پای کار استفاده شود، فرآیند نصب سریع تر و هزینه های ساخت و ساز، بازدید و کنترل کمتر خواهد بود.
از سوی دیگر استفاده از بتن پیش ساخته تقریبا تاریخی صد ساله دارد و اولین نمونه های آن به اواخر سده نوزدهم باز می گردد. در اواسط قرن بیستم با بکارگیری اعضای بتنی پیش ساخته در انواع سازه ها، استفاده از بتن پیش ساخته گسترش و رواج بیشتری یافت و پس از آن با گذشت 20 الی 30 سال پیشرفت ها در زمینه سیستم های قاب پیش ساخته به قدری بود که در بسیاری از کشورهای اروپایی سهم قابل توجهی در ساخت و ساز را به خود اختصاص داد.
به طور کلی تفاوت های موجود میان بتن پیش ساخته و درجا از دو دیدگاه سازه ای و غیر سازه ای قابل بررسی می باشد. از نقطه نظر تفاوت های غیر سازه ای می توان به مسائلی چون سرعت و هزینه های اجرا و همچنین دقت کار اشاره نمود. ولیکن از دیدگاه سازه ای بزرگ ترین تفاوت میان بتن پیش ساخته و درجا در اتصالات آن ها و به ویژه اتصالات تیر به ستون نهفته است. برخلاف سازه های بتنی درجا که دارای اتصالات صلب و یک پارچه می باشند و در آن ها تعادل میان لنگرهای خمشی و پیچشی با مسلح نمودن اتصالات حاصل می گردد، در سازه های پیش ساخته اتصالات معمولا توانایی انتقال لنگرها را ندارند و عملکرد آن ها در برابر بارهای جانبی وارده غالبا به صورت مفصلی و یا نیمه صلب در نظر گرفته می شود. با توجه به آن چه گفته شد لزوم استفاده از انواع سیستم های باربر جانبی در سازه های بتنی پیش ساخته کاملا مشخص می باشد، این سیستم های باربر جانبی می توانند شامل برخی سیستم های متداول مانند دیوارهای برشی بتنی پیش ساخته باشند. جهت تکمیل اطلاعات خود می توانید به مقاله انواع بارهای ساختمان مراجعه نمایید.
2) اضافه کردن بادبند:
اگرچه افزودن بادبند چه از نوع بتنی و چه از نوع فولادی آن به ساختمان های بتنی ممکن بوده و راه حلی برای افزایش مقاومت ساختمان در برابر بارهای جانبی می باشد و می توان از انواع شکل های X و K آن استفاده کرد، ولی مشکل اتصال این اعضا با سازه موجود همچنین مشکلاتی که ممکن است در معماری سازه به وجود آید از معایب این روش می باشد.
پر کردن دهانه قاب ها با مصالح بنایی مقاوم: این عمل باعث افزایش باربری افقی سازه به میزان قابل توجهی نمی شود و بنابراین برای ساختمان هایی که ضعف زیادی دارند مطلوب نیست. همچنین در ساختمان های بلند افزایش وزن طبقات با استفاده از این مصالح می تواند به جذب نیروی زیادتری در هنگام زلزله منجر گردد. همچنین تیرهایی که بار این مصالح را حمل می کنند ممکن است خود نیاز به تقویت پیدا کنند و در کل در ساختمان های بلند روش مناسبی نیست ولی برای ساختمان های با تعداد طبقات کم مناسب می باشد.
تقویت ساختمان های بتن مسلح با استفاده از بادبند فلزی و پانل فلزی
تقویت سازه های بتن مسلح با بادبند فلزی؛ در سال های اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته و کارهای مطالعاتی؛ تحقیقاتی و آزمایشگاهی گسترده ای نیز در این زمینه انجام گرفته است. در ژاپن ساختمان های زیادی با این روش تقویت شده است. روش های مختلفی که تاکنون جهت اجرای بادبند فلزی در ساختمان های بتن مسلح پیشنهاد شده است به شرح زیر می باشد:
- استفاده از یک قاب فلزی مخصوص، جهت نصب بادبند یا پانل فلزی؛ که این قاب به قاب بتنی مسلح فیکس می شود.
- مانند حالت اول ولی قاب فلزی مخصوص وجود نداشته باشد
- بادبند مستقیما به وسیله بلت و جوش به قاب بتن مسلح اتصال می یابد که این روش را روش اتصال مستقیم می خوانند.
- برای اتصال بادبند یا پانل فلزی به قاب بتن مسلح، از ملات یا بتن و میلگرد اتصال که در بدنه قاب نصب شده استفاده می شود. این روش را روش غیر مستقیم می نامند.
مزایا و معایب تقویت ساختمان با بادبند و پانل فلزی
مزایا:
تقویت ساختمان با استفاده از بادبند و پانل دارای خاصیتی به نام شکل پذیری است، این خاصیت در زمان زیاد شدن وزن ساختمان اضافه نخواهد شد. شما همچنین می توانید در دهانه های بادبندی شده پنجره و هواکش نصب کنید (این امکان در روش تقویتی توپر وجود ندارد). تقویت ساختمان با بادبند، عملکرد قوی تر، کنترل بالاتر و دقت عمل بالاتری به شما ارائه می دهد.
معایب:
افرادی که از این تقویت استفاده می کنند باید در برابر آتش سوزی و زنگ زدگی تدابیر لازم را اتخاذ کنند. زمانی که تغییر شکل بزرگ باشد امکان کمانه کردن بادبند وجود دارد. یکی از مشکلاتی که برای استفاده از این روش مشاهده می کنید، نیاز به تخریب دیوارهای غیر سازه ای است. ابتدا باید این دیوارها خراب شده و سپس میلگرد اتصال در تمام قسمت ساختمان از جمله بدنه و ستون قرار بگیرند. پس از آن بادبندی که در قاب فلزی قرار دارد در محل مناسب گذاشته می شود، میلگردهای اسپیرال بسته شده و در انتها درز بین قاب فلزی و بتنی با ملات اپوکسی پوشانده می شود
3) تقویت ستون ها:
تقویت ستون ها به روش های مختلفی انجام می شود. این روش ها بر حسب نوع ضعف ستون و تقویت مورد نظر ممکن است برای تقویت ستون های یک ساختمان به کار روند. تقویت ستون ها یک روش کارا در تقویت ساختمان های بتنی می باشد. در این روش تقویت دیوارهای بتن مسلح به دو طرف ستون های سازه اضافه شده و به این طریق ظرفیت ستون افزایش می یابد. لازم به ذکر است که در این روش، دهانه تیرهای دو طرف ستون کاهش یافته و احتمالا مکانیزم شکست آن ها بعد از تقویت تغییر پیدا می کند. لذا کنترل برش این تیرها ضروری است.
تقویت به صورت فوق عموما اهداف زیر را تعقیب می کند.
- با اضافه کردن دیوارهای دو طرف ستون در واقع باید مقاومت جانبی ساختمان افزوده گردد.
- با افزایش ظرفیت ستون، مکانیزم شکست ستون به شکست تیر تغییر می یابد.
- این روش تقویت برای ساختمان هایی که دارای مقاومت جانبی کم، شکل پذیری کم ستون ها و نیز دارای تیرهای خیلی قوی یا تیرهای با قدرت شکل پذیری بالا بوده و نیاز به افزایش مقاومت ستون های آن ها است، مناسب می باشد.
- نحوه توزیع این تقویت در پلان ساختمان توزیع شده و حتی الامکان در بیشتری درصد ستون های طبقه این تقویت انجام گیرد. به منظور حفظ مکانیزم تسلیم تیرها، باید نسبت طول به ارتفاع تیر پس از تقویت ستون ها بیش از 4 باشد.
روش اضافه کردن دیوار جانبی به ستون ها
به دو صورت امکان این تقویت وجود دارد. به صورت بتن ریزی درجا و یا به صورت بتن پیش ساخته که در این حالت نحوه اتصال آن به ستون موجود از طریق جوش دادن میلگردهای ستون و قطعه پیش ساخته یا با نصب بلت صورت می پذیرد.
هدف از تقویت ستون ها عبارت است از:
- جلوگیری از شکست برشی ستون ها
- اصلاح شکل پذیری ستون ها
- اصلاح و یکدست کردن سختی و افزایش قدرت خمش ستون برای اصلاح رفتار سازه در مقابل زلزله
چون در اکثر زلزله های گذشته مشاهده شده که ستون ها در اثر شکست برشی خرد شده اند، لذا باید شکل پذیری ستون ها اصلاح شود و این مستلزم آن است که از جاری شدن خمشی ستون قبل از شکست برشی آن اطمینان حاصل شود. نتیجه ای که از تقویت ستون ها برای کل سازه عاید می شود این است که، مکانیزم مقاومت هر قاب از شکنندگی برشی به مکانیزم شکل پذیری در برابر لنگر تغییر می یابد.
روش های اصلاح شکل پذیری ستون ها در ادامه به طور مشروح بیان می گردد.
روش های تقویت ستون های بتن آرمه
3-4 پوشش به وسیله شبکه میلگرد پیش ساخته و بتن
این روش یکی از روش های بسیار محبوب بوده که از شکست برشی ستون های موجود جلوگیری می کند. دو عدد شبکه پیش ساخته به شکل U دور ستون موجود بسته و با بتن به ضخامت حداقل 6 سانتی متر آن را می پوشانند. قطر میلگردهای شبکه بین 6 تا 9 میلی متر می باشد.
3-5 پوشش ستون با ورق فلزی
از این روش در اصلاح ستون ها بسیار استفاده شده است. ضخامت ورق پوشش در این نوع تقویت با توجه به نتایج تحقیقات، حدود 4.5 میلی متر توصیه شده است. نتایج تحقیقات تئوری و تجربی نشان می دهد که ایجاد مقاطع دایروی با ورق خیلی موثرتر از مقاطع مربع یا مستطیل شکل بوده، در مقابل بدیهی است که ایجاد مقاطع دایروی به مهارت فنی بیشتری نیاز دارد. نصب سه عدد تقویت کننده عرضی در بالا، پایین و ارتفاع وسط ستون راندمان تقویت را بهتر خواهد کرد. نصب این تقویت کننده ها نیز توصیه می شود.
به طور کلی یکی از روش های مورد استفاده، استفاده از یک بدنه ساخته شده از ورق فولادی است که در اطراف ستون قرار می گیرد و فاصله بین ستون موجود و بدنه فلزی با گروت و یا بتن پر می شود. این روش باعث افزایش قدرت باربری محوری ستون می شود زیرا بدنه فلزی دارای باربری بوده و همچنین در اثر پدیده محصور شدن بتن، ستون بتنی نیز باربری بیشتری پیدا می کند. البته به منظور افزایش باربری و استفاده بیشتر از اثر محصور شدن بتن استفاده از بدنه دایره ای برای ستون های دایروی و برای ستون های مستطیلی نیز استفاده از بدنه بیضوی مورد مطالعه قرار گرفته است.
مطالعات نشان داده است که استفاده از این نوع تقویت اثر بسیار خوبی در افزایش باربری محوری، برشی داشته و همچنین میزان شکل پذیری ستون را افزایش می دهد. ولی به علت آن که این تقویت در فاصله بین طبقات قابل انجام بوده و در تراز طبقات قطع می شود و اصولا بیشترین مقدار خمش در گره های ابتدا و انتهای ستون می باشد باربری خمشی ستون افزایش پیدا نمی کند. از این روش در حال حاضر برای تقویت ستون هایی که ضعف خمشی نداشته باشند مانند پایه پل ها به شکل وسیعی استفاده می شود.
3-6 پوشش ستون با نبشی و تسمه فلزی
مواقعی که در تقویت ستون نیاز به تامین مقدار زیادی مقاومت برشی برای جلوگیری از شکست برشی باشد، این نوع تقویت مناسب است. برای این منظور، چهار عدد نبشی در چهار گوشه ستون قرار داده و به وسیله تسمه های فلزی به هم بسته می شوند. سپس فضای بین این تسمه ها و ستون موجود با تزریق ملات ماسه سیمان پر می شود. جهت اطلاع از قیمت نبشی می توانید به لینک مربوطه مراجعه نمایید.
3-7 پوشش ستون با لایه ای از بتن مسلح با میلگردهای طولی و خاموت
این روش تقویت نیز مانند روش اول بسیار عملی و در بیشتر ساختمان ها مورد استفاده بوده. در این روش به نیروی کار خیلی ماهر نیز نیاز نیست. میلگردهای طولی را به تعداد لازم در چهار طرف ستون موجود قرار داده و این میلگردها توسط خاموت موردنیاز به هم بسته می شوند. سپس فضای بین میلگردها و ستون و روی میلگردها با پوشش بتنی به ضخامت حدود 10 سانتی متر پوشانده می شود. رفتار این ستون نیز با توجه به نتایج تحقیقات تئوری و آزمایشگاهی برای استفاده در کارهای عملی مورد تایید است. چنانچه میلگردهای طولی در بالا و پایین ستون قطع شوند، خاصیت شکل پذیری ستون افزایش می یابد و اگر این میلگردها در بالا و پایین ادامه یابند به مقاومت خمشی، برشی و فشاری ستون افزوده می شود.
3-8 پوشش ستون با کابل های فولادی و وایرهای با الیاف کربنی یا نوارهای با الیاف پلاستیکی
بعد از پیچیدن وایرهای فولادی یا نوارهای با الیاف کربنی یا پلاستیکی به دور ستون، فضای بین آن ها با چسب رزین اپوکسی پر می شود بدین ترتیب روی سطح ستون یک لایه مسلح ایجاد می شود. نوارهای با الیاف پلاستیکی قابلیت انعطاف زیادی داشته و مانند پارچه به دور ستون پیچیده می شوند. در استفاده از این روش ها باید تدابیر لازم برای جلوگیری از آتش سوزی اندیشیده شود.
3-9 استفاده از شبکه سیمی جوش شده
این روش عبارت است از قرار دادن یک شبکه سیمی جوش شده در اطراف ستون و قالب بندی اطراف ستون و بتن ریزی حد فاصل قالب و ستون به شکلی که تور سیمی به همراه بتن لایه پوششی در اطراف ستون ایجاد نماید. مطالعات انجام شده نشان می دهد که این روش باعث افزایش اندک در باربری محوری و برشی ستون می شود. همچنین میزان شکل پذیری ستون را افزایش می دهد. این تقویت ضغف خمشی ستون را جبران نمی کند زیرا در حد فاصل بین طبقات انجام می پذیرد.
3-10 تقویت ستون به وسیله نوارهای پلاستیکی مخصوص (FRP)
در سال 1988 میلادی کاتسوماتا در ژاپن یک روش جدید برای تعمیر و تقویت ستون های بتنی ارائه نمود. این روش عبارت است از پیچاندن الیاف پلاستیکی مخصوص به دور ستون بتنی و استفاده از یک چسب پلی استر مخصوص جهت یکپارچه نمودن الیاف و اتصال آن به ستون بتنی.
استفاده از روش فوق الذکر از آن زمان تاکنون به دلایل زیر گسترش یافته است:
- مقاومت بالای الیاف مصنوعی
- وزن کم این الیاف
- مقاومت در برابر خوردگی
- قابلیت استفاده برای مقاطع مختلف
- ارزانی نسبی روش فوق
- ضخامت کم روکش مصرفی
استفاده از الیاف مصنوعی در احجام مختلف منجر به مقاومت مختلف پوشش حاصله می گردد هرچه درصد الیاف بیشتر باشد مقاومت نهایی و سختی افزایش می یابد. افزودن میلگرد های طولی با روکش بتنی نیز در سال های اخیر مورد استقبال قرار گرفته است.
3-11 افزودن میلگرد های طولی همراه روکش بتنی
روش افزودن میلگرد های طولی همراه روکش بتنی که در حقیقت روشی است که به طور گسترده بعد از زلزله سال 1985 در مکزیکوسیتی گسترش فراوانی پیدا کرد عبارت است از افزودن میلگرد های طولی و خاموت های عرضی در اطراف ستون موجود و اضافه کردن یک پوشش بتنی که میلگرد های فوق را در بر بگیرد. البته باید گفت که چنانچه میلگرد های طولی از سقف طبقات عبور داده نشوند این تقویت تاثیر چندانی در باربری خمشی ستون نخواهد داشت و باید میلگرد های طولی به نحوی از سقف عبور داده شوند. با ایجاد سوراخ هایی در سقف توسط دریل می توان میلگرد ها را از سقف عبور داد. در این صورت مقاومت خمشی ستون نیز افزایش خواهد یافت.
لازم به تذکر است که برای افزایش درگیری بین بتن جدید و بتن قدیم باید لایه محافظ میلگردها تراشیده شده و سپس اقدام به تقویت ستون نماییم. برای ستون هایی که امکان بتن ریزی در چهار طرف وجود نداشته باشد می توان از تقویت یک طرفه یا چند طرفه استفاده نمود.
12- استفاده از پانل های پیش ساخته در نمای ساختمان ها به منظور مقابله با بارهای جانبی
برای ساختمان های با قاب خمش پذیر، اجرای صحیح اتصالات پانل ها حدود 68 درصد به سختی جانبی قاب اضافه کرده و همچنین مود تغییر شکل سیستم از تغییر شکل برشی به تغییر شکل برشی خمشی تبدیل می گردد. بنابراین پانل های پیش ساخته نما که قبلا به عنوان اعضا غیر سازه ای محسوب می شدند، در صورت اجرای صحیح اتصالات می توانند به عنوان یک عضو تقویت کننده سازه در برابر بار جانبی تلقی گردند. در این راستا در تقویت عملی بعضی از ساختمان ها نحوه اتصالات این پانل ها را اصلاح و از آن به عنوان یک المان مقاوم در برابر زلزله استفاده نموده اند.
لذا می توان یکی از تکنیک های تقویت ساختمان ها را اصلاح و اتصالات پانل های پیش ساخته در نمای آن ها دانسته و از آن بهره گرفت. چنانچه در نمای ساختمان های جدید استفاده از این پانل ها مورد نظر باشد می توان در طراحی سازه اثرات این پانل ها را روی مقاومت جانبی سازه به حساب آورد.
مقاوم سازی تیرهای بتن مسلح
در سراسر دنیا سازه هایی وجود دارند که برای سکونت یا حمل و نقل مورد استفاده قرار می گیرند. این سازه ها دارای تنوع در کیفیت و عملکرد می باشند ولی همگی در طول زمان دچار فرسودگی و تخریب می شوند. از مجموع سازه هایی که در بیست سال آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت در حدود 90-85 درصد آن ها هم اکنون ساخته شده اند که بعضی از آن ها به دلیل شرایط نامناسب شان احتیاج به تعمیر یا بازسازی دارند.
تغییر یک سازه بتن آرمه وقتی لازم می شود که اعضا سازه ای آن قادر به تامین مقاومت یا سرویس دهی لازم نباشند. در عمل این موقعیت هنگامی به وقوع می پیوندد که سازه های بتن آرمه موجود یا بعضی از اجزا آن ها در اثر دلایل متعددی نامناسب و نیازمند مقاوم سازی تشخیص داده شوند. این وضعیت نامناسب ممکن است به دلیل آسیب های فیزیکی، تغییر کاربری، خوردگی آرماتورها یا خطاهای به وجود آمده در زمان طراحی یا اجرا حادث شده باشد.
تقویت برشی تیرها با مصالح فولادی
مطالعات متعددی در مورد تقویت برشی سازه های بتنی مسلح با استفاده از نصب ورق های فولادی پر مقاومت به سطح بتن تاکنون انجام گرفته است. موثر بودن این تکنیک در افزایش مقاومت برشی تیرهای بتنی مسلح اثبات شده است. در ادامه تعدادی از روش های متداول تقویت برشی مقطع تیر ضعیف از لحاظ برش با استفاده از ورق های فولادی آورده شده است.
در شکل یک مقطع T شکل از تیر بتنی به نمایش در آمده است. مقطع بتنی از نظر برشی ضعیف بوده و نیاز به تقویت داشته است. 6 روش تقویت برای حل این مشکل ارائه شده است.
روش ب که بسیار مورد استفاده است به این صورت انجام می گیرد که بتن موجود بر روی تیر برداشته می شود و خاموت های جدید در اطراف مقطع موجود قرار داده می شوند سپس بتن تازه بر روی آن ریخته می شود. در این روش اگر بتوان از چسبندگی بین بتن قدیم و جدید مطمئن شد، از لحاظ فنی روش بسیار مناسبی است.
یک روش دیگر، تسلیح مقطع با فولاد مهار شده در ناحیه فشاری است که باعث ظرفیت برشی بالاتر برای سازه می شود. البته این روش به وقت و هزینه بیشتری نیاز دارد. روش پ از روش ب آسان تر است ولی احتمال بریده شدن فولاد خمشی در حین ایجاد سوراخ ها در تیر وجود دارد. در این روش آماده سازی سطحی بتن در محل محکم کردن پیچ ها امری ضروری است.
تقویت خارجی تیر با مصالح فولادی الف) تیر بدون تقویت ب) برداشت بتن سطحی و ریختن بتن جدید پس از گذاشتن خاموت اضافی، پ) تقویت خارجی با پیچ، مهره و ورق با امکان پیش تنیده کردن مقطع، ت) تقویت با استفاده از شاتکریت مسلح ث) تقویت مقطع با اتصال صفحات فولادی با اپوکسی ج) تقویت با پیچ و مهره پس از حفر سوراخ در مقطع با امکان پیش تنیده کردن مقطع چ) تقویت مقطع با نوار فولادی پیش تنیده
روش ت برای وقتی است که نیاز به افزایش اندکی در ظرفیت برشی وجود دارد. در این روش و روش ث که با اتصال ورق های فولادی به وجوه جان انجام می شود، تسلیح برشی اعمالی بر وجوه جان در ناحیه فشاری بتن مهار نمی شود.
در روش ج یک سوراخ بزرگ داخل مقطع بتنی ایجاد می شود و از پیچ فولادی داخل آن استفاده می شود. می توان این پیچ را پیش تنیده کرد، (میزان مقاومت برشی اضافه شده توسط تسلیح به میزان محکم شدن پیچ بستگی دارد). در این روش مانند روش پ احتمال قطع شدن میلگرد خمشی در حین سوراخ کردن تیر وجود دارد.
در روش چ اتصال نوارهای فولادی تابانیده شده به دور مقطع تیر، در بالای مقطع و توسط بست ها و پیچ های فولادی انجام می پذیرد. پیش تنیده کردن نوارهای فولادی با محکم کردن بست ها صورت می گیرد. میزان خسارت وارده به مقطع برای اجرای این روش اندک است. البته نوارها در برابر بارهای ضربه ای یا تخریب آسیب پذیرند.
دسته بندی انواع روش های تقویت سازه
ردیف | روش تقویت | سیاست تقویت (اثر تقویت روی سازه ها) | المان های تقویت کننده | ||||
افزایش مقاومت | افزایش شکل پذیری | افزایش مقاومت و شکل پذیری | متعادل کردن سختی و مقاومت | ||||
1 | دیوار برشی پرکننده | * * | * | * | بتن ریزی درجابتن پیش ساختهپانل فلزیآجر بتنیاضافه کردن ضخامت یا پر کردن بازشوهادیوار بنایی با تور سیمی و شاتکریت | میلگرد دیوار دور بیم و ستوننصب آنکربلتایجاد کلید برشیایجاد کلید برشی همراه با چسب جوش میلگرد یا قلاب کردن آن هابدون هیچ گونه اتصالی | |
2 | دیوار برشی مجزا | * * | * | * | بتن ریزی درجا | اتصال به دیافراگم سقف با عبور میلگردها از سقف | |
3 | پانل های پیش ساخته در نما | * | جزئیات خاص اتصال به بیم بالا و پائین | بلت با ورق فلزی | |||
4 | اضافه کردن استراکچر جانبی | * | اسکلت یا بادبند فلزیبتن ریزی درجا | اتصال مناسب در دیافراگم سقف | |||
5 | اضافه کردن بادبند | * * | * | * | بادبند تیپ xبادبند تیپ kبادبند بتنیبادبند پس تنیده | نصب آنکربلت | |
6 | اضافه کردن فریم فلزی | * | * | فریم فلزی تیرها و ستون ها | نصب آنکربلت | ||
7 | اضافه کردن دیوار جانبی به ستون ها | * | * | * | بتن ریزی درجابتن پیش ساخته | نصب آنکربلتجوش میلگردها | |
8 | تقویت تیرها و ستون ها و اتصالات | * | * * | * | پوشش بتن آرمهپوشش با ورق فلزیتسمه فلزی و نبشی در چهارگوشهدور پیچ کردن ستون با وایر فولادی یا نوارهای با الیاف کربنیدورپیچ کردن ستون با نوارهای با الیاف پلاستیکی | بتن ریزی درجاچسب رزین اپوکسی | |
9 | اصلاح دیوارهای غیر سازه ای | * * | * | ایجاد فاصله بین دیوار و قاباصلاح دیوار به صورت دیوار برشی | |||
10 | اضافه کردن ستون و تای بیم بتنی به ساختمان های با سیستن دیوار باربر اسکلت بتنی | * | بتن ریزی درجا | ||||
11 | تقویت فونداسیون ها | * | * | بتن ریزی درجااستفاده از شمع کوبی | اتصال مناسب بستگی به وضعیت فونداسیون و ساختمان |
13- تیر بتنی مسلح با فولاد
استفاده از فولاد با مقاومت بالا در سازه های بتنی مقاوم در برابر زلزله دارای محاسن زیادی است از جمله
- کاهش سطح مقطع اعضا
- کاهش هزینه های میلگرد مصرفی و جابجایی و جاسازی
- کاهش زمان ساخت و ساز
- بهبود کیفیت ساخت و ساز
- کاهش تراکم میلگردها
از مسائل مورد بررسی در رابطه با میلگردهای با مقاومت بالا، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تاثیر خصوصیت های کششی و شکل منحنی تنش – کرنش میلگرد بر پاسخ بارگذاری رفت و برگشتی تیر
آزمایش های مرتبط با وصله میلگردهای با مقاومت بالا برای تعیین طول مهاری موردنیاز در بتن های با مقاومت 76 مگا پاسکال تا 103 مگا پاسکال
تاثیر میلگردهای عرضی برای تعیین این که قطر خم بیشتر نیاز است یا نه، و هم چنین رفتار آن ها در بارگذاری رفت و برگشتی
کافی بودن وصله های مکانیکی برای استفاده در محل مفصل پلاستیک در تیرها
توسعه دادن یک رابطه عمومی برای محاسبه سختی موثر عضو برای استفاده در محاسبه تغییر شکل جانبی ساختمان ها در هنگام زلزله
14- تقویت تیر با مواد الیافی FRP
استفاده از مواد الیافی پلیمری مسلح شده (FRP) برای تعمیر و مقاوم سازی سازه ها به طور پیوسته در سال های اخیر افزایش یافته است. این امر به دلیل برتری های متعدد این کامپوزیت ها در مقایسه با مصالح سنتی مانند فولاد حادث شده است. این مزایا عبارتند از : وزن کم، راحتی در نصب، دوام و مقاومت کششی بالا، خنثی بودن الکترومغناطیسی و دسترسی نامحدود در اندازه، شکل و ابعاد هستند.
مصالح FRP
کامپوزیت ها (مواد مرکب) دسته ای از مواد هستند که از همان طور که از نامشان بر می آید از اجزای مختلفی تشکیل یافته اند. به طور کلی FRP از دو جزء تشکیل شده است، جزء اول که قسمت باربر FRP محسوب می شود الیاف هستند. این الیاف کاملا الاستیک رفتار می کنند، شکننده هستند و مقاومت کششی بسیار بالایی دارند. قطر این الیاف بسته به نوع آن ها در محدوده 5 تا 25 میکرون قرار دارد، جنس الیاف می تواند از شیشه، کربن، آرامید یا وینیل باشد. جزء دوم ساختار FRP چسب یا رزین است. این جزء که به عنوان یک محیط چسبنده الیاف را در کنار هم نگاه می دارد، نقش چندانی در باربری ندارد. چسب های موجود در ساخت FRP از دو نوع ترکیب ترموست و ترموپلاستیک ساخته می شوند. در حال حاضر FRP به صورت های مختلفی استفاده می شود.
میله های FRP: با توجه به مقاومت کششی بسیار بالا به عنوان جایگزین مناسبی برای فولاد در بتن مسلح مطرح هستند. این میله ها علاوه بر مقاومت بالا، مشکل اساسی بتن آرمه یعنی خوردگی فولاد در رویارویی با محیط های خورنده را مرتفع می سازند.
ورقه های FRP: که کاربردهای بسیار وسیعی در بازسازی و مرمت سازه های فرسوده یا قدیمی دارند. از جمله می توان به مقاوم سازی خمشی یا برشی تیرها، تقویت اتصالات و محصور کردن ستون ها اشاره نمود.
15- بتن پیش کشیده و پس کشیده
به طور کلی پیش تنیدگی عبارتست از ایجاد یک تنش ثابت و دائمی در یک عضو بتنی به اندازه لازم، به طوری که در اثر این تنش مقداری از تنش های ناشی از بارهای مرده و زنده در عضو، خنثی شده و در نتیجه قابلیت باربری آن افزایش پیدا می کند. هدف اصلی از پیش تنیده کردن یک عضو بتنی محدود کردن تنش های کششی و ترک های ناشی از لنگر خمشی تحت تاثیر بارهای وارده در آن عضو می باشد.
در تیرهای پیش کشیده ابتدا در صورت وجود فولادهای معمولی تکمیلی و نیز فولادهای برشی در مقطع، آن ها را در جای خود قرار داده و سپس فولادهای پیش تنیدگی در قالب مستقر شده و در دو انتها توسط مهارهای مخصوصی نگهداری و کشیده می شوند بعد از آن عملیات بتن ریزی در قالب صورت می گیرد. تیرهای بتنی پس کشیده به دو نوع پس کشیده غیر چسبنده و پس کشیده چسبنده تقسیم می شوند. در بتن پس کشیده غیر چسبنده در مسیر عبور فولادهای پیش تنیدگی غلاف توخالی در بتن تعبیه شده و سپس عملیات بتن ریزی انجام می گردد. در دو انتهای تیر غالبا دو ورق سر (یا هر وسیله مهاری مناسب دیگر) قبل از بتن ریزی جایگذاری می شود و بعد از این که بتن به مقاومت موردنظر رسید، فولادهای پیش تنیدگی از داخل غلاف عبور داده شده و توسط جک هایی که به ورق سر تکیه می کنند، کشیده می شوند. غالبا برای جلوگیری از خوردگی فولادها، داخل غلاف روغن تزریق می شود.
16- کنترل ارتعاشات سازه ها
اهمیت طرح و مقاوم سازی سازه هایی مانند بیمارستان ها و ایستگاه های پلیس که لازم است بلافاصله پس از رخداد زلزله امکان خدمت رسانی بی وقفه را داشته باشند نسبت به سازه هایی با سایر کاربری ها، بیشتر است. امکان پذیر یا مقرون به صرفه نبودن روش های مرسوم طرح مقاوم سازی لرزه ای برای این ساختمان ها و تجربه زلزله هایی از قبیل لوماپریتا، نورئریج و کوبه در دهه های اخیر، بحث کنترل ارتعاشات سازه ها با استفاده از سیستم های کنترل کننده مکانیکی را به کانون توجهات پژوهشگران تبدیل کرده است. در کشور ما بسیاری از سازه های با درجه اهمیت بالا از جمله تعدادی از بیمارستان ها، با توجه به اصول طراحی لرزه ای طرح نشده اند، به همین دلیل مقاوم سازی این گونه ساختمان ها با روش های مناسب، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. کنترل ارتعاشات سازه ها به روش های گوناگون صورت می گیرد و می توان آن را به سه دسته کنترل فعال، کنترل نیمه فعال و کنترل غیر فعال تقسیم کرد.
در کنترل فعال نیروی کنترلی از طریق یک منبع انرژی تولید می شود. در این سیستم ها نیروی کنترلی از طریق بازخورد سازه تحت اثر تحریک، توسط دستگاه هایی مانند فعال کننده های الکتروهیدرولیک، تامین می شود. سیستم های نیمه فعال در واقع سیستم های غیر فعالی هستند که برای شروع فرآیند کنترل، به یک منبع تولید ولتاژ نیاز دارند به این صورت که منبع تولید ولتاژ، مشخصات میراگر را با توجه به مشخصات سازه و تحریک اعمال شده تنظیم کرده و نیروی کنترلی در ادامه از پاسخ سازه به بار، تامین خواهد شد. بنابراین این سیستم ها به منبع تولید انرژی ضعیف تری نسبت به سیستم های فعال نیاز دارند.
سیستم های کنترلی غیر فعال از دیگر ابزار کنترل ارتعاشات سازه تحت اثر بار زلزله، باد و ترافیک به حساب می آیند و برای مستهلک کردن انرژی سازه در اثر بارگذاری دینامیکی، از مکانیزم هایی از قبیل اصطکاک بین فلزات، تسلیم فلزات، عبور سیال ویسکوز از یک روزنه و تغییر شکل های برشی در جامدات یا مایعات ویسکوالاستیک استفاده می کنند.
انتخاب شکل و فرم مناسب برای سازه
یکی از مسائل مهم در طرح سازه های مقاوم در مقابل زلزله انتخاب شکل و فرم مناسب برای سازه است. البته برای هر نوع سازه خاصی فرم ایده آل کلی وجود ندارد ولی اصول چندی را به عنوان راهنما باید به خاطر داشت. به طور خلاصه می توان گفت:
- ساده باشد
- متقارن باشد
- در سطح یا ارتفاع دراز و کشیده نباشد
- توزیع مقاومت یکنواخت و پیوسته داشته باشد.
- در اعضا افقی قبل از اعضا قائم لولای خمیری ایجاد شود
- سختی اش به خواص خاک زیر آن ارتباط داشته باشد
رعایت اصول فوق در طرح تقویت یک ساختمان الزامی است و عملیات تقویت نباید موارد فوق را نقص کند. قواعد کلی بالا همراه با به کار بردن نقشه جزئیات مناسب برای اتصالات به مهندس بهترین امکان درک رفتار سازه را هنگام وقوع زلزله می دهد.
زلزله های مختلف به کرات نشان داده اند که ساده ترین سازه ها بیشترین شانس آسیب پذیری را دارند. دو دلیل اصلی برای این امر وجود دارد. دلیل اول درک بالای مهندسین از رفتار زلزله ای یک سازه ساده است که به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از یک سازه پیچیده می باشد.
دلیل دوم این است که اطلاعات ماد در مورد رفتار دینامیکی اتصالات سازه های ساده خیلی بیشتر از اتصالات سازه های پیچیده است. تقارن نیز به همان دلایل بالا مطلوب است و بهتر است که تقارن در تصویر افقی در دو جهت وجود داشته باشد.
هنگام تعیین فرم سازه، انتخاب مصالح مورد استفاده غالبا عامل مهمی است و مصالح سازه ای بعضی مواقع به علت در دسترس بودن یا ملاحظات سیاسی یا اقتصادی انتخاب می شوند. اگر فقط مقاومت در مقابل زلزله مورد نظر باشد بهترین مصالح باید دارای خواص زیر باشند.
بهترین مصالح باید دارای خواص زیر باشد
- خاصیت جذب انرژی و تغییر شکل خمیری زیاد
- نسبت مقاومت به وزن بالا
- همگن بودن
- حداقل در دو جهت عمود بر هم دارای مقاومت یکسان باشد
- ایجاد اتصالات با مقاومت کامل آسان باشد
البته در کنار تمام عوامل و نکات ذکر شده تنها یک اجرای عالی و با کیفیت است که طرح خوب و مطمئنی را ایجاد می نماید.
مراحل تقویت انواع ساختمان مصالح بنایی، نبمه اسکلت، بتنی و فلزی
منظور از مراحل تقویت، گام هایی است که در عملیات تقویت یک ساختمان صورت می گیرد. این مراحل به صورت عمومی و کلی در یک پروژه به قرار زیر هستند.
- تعیین خصوصیات لرزه ای سازه موجود
در این مرحله با استفاده از روشی لازم است تا میزان مقاومت و شکل پذیری ساختمان با توجه به اعضای مورد استفاده اعم از میلگرد مشخص شود. روش های موجود ممکن است تقریبی، دقیق و یا آیین نامه ای باشند.
- تعیین میزان تقویت لازم
در این مرحله با استفاده از نتیجه مراحل قبل و تخمین بارهای وارده از زلزله به سازه، میزان ضعف و تقویت آن مشخص می شود و نیاز به تقویت تایید یا رد می گردد.
- طرح مقدماتی
در این گام باید هدف از تقویت و راستای آن دقیقا مشخص شود و همچنین وضعیت موجود ساختمان با تهیه نقشه های اولیه، کاملا بررسی شود تا طرح مقدماتی تقویت آماده گردد.
- انتخاب تکنیک تقویت
در این مرحله می بایست با بررسی مراجع موجود در مورد تکنیک های تقویت و امکانات موجود و نظرات مالک ساختمان، روش مناسبی جهت تقویت ساختمان انتخاب نمود
- کارهای آزمایشگاهی
گاه لازم است جهت تعیین مشخصات موجود سازه از قبیل مقاومت مصالح و خصوصیات دینامیکی، بعضی از کارهای آزمایشگاهی روی سازه یا مدلی از آن صورت گیرد. همچنین در پروژه های با اهمیت لازم است این آزمایشات روی سازه تقویت شده جهت تایید طرح تقویت صورت گیرد.
- تخمین میزان مقاومت اضافه شده
جهت روشن شدن وضعیت آتی ساختمان لازم است تا میزان مقاومت اضافه شده با استفاده از تکنیک انتخاب شده مشخص گردد.
- آرایش اعضا اضافه شده
گاه ممکن است در یک طرح تقویت لازم باشد تا اعضایی از جمله میلگرد به سازه اضافه شوند، در این صورت اعضای جدید می بایست به گونه ای در پلان قرار گیرند که موجب خروج از مرکزیت زیاد مرکز سختی نسبت به مرکز جرم نگردند. در غیر این صورت وجود پیچش های بزرگ تحت زلزله، ساختمان را در وضعیت بحرانی قرار می دهد.
- محاسبه خصوصیات دینامیکی
در این مرحله خصوصیات رفتاری سازه پس از تقویت مورد بررسی و محاسبه قرار می گیرد تا وضعیت جدید سازه برای مقایسه مشخص شود.
- برآورد اثرات تقویت
هرگونه تغییر در اسکلت ساختمان سبب تغییر خصوصیات رفتاری سازه می گردد. در این مرحله لازم است تا میزان و راستای این تغییرات مشخص گردد. چه بسا یک تقویت نامناسب سبب تغییر خصوصیات در جهت نامطلوب گردد و سازه را در وضعیت بحرانی تری قرار دهد.
- مقایسه و تایید طرح تقویت
در این مرحله با استفاده از نتایج دو مرحله اخیر، موفقیت طرح مورد ارزیابی قرار می گیرد و ارضاء هدف اولیه بررسی می شود. در صورت عدم رسیدن به هدف مورد نظر، باید مراحل قبلی بازنگری شده و نقطه ایراد مشخص شود و مراخل بعدی تکرار شوند تا هدف اولیه و مورد نظر ارضاء گردد.
- اجرای طرح تقویت
و بدین ترتیب عملیات تقویت خاتمه می یابد.
مطالب بیشتر
سایر خدمات
.