علل ایجاد ترک و اقدامات لازم (خلاصه)
(الف) در مواجهه با ترک در ساختمان، نخست اقدامات زیر “به ترتیب یا بدون ترتیب” و هر کدام تا حدامکان انجام شود:
ثبت ترک
1. طول ترک ها
2. تعین بازشدگی ترک ها
3. شکل ترک ها
4. تکی یا گروهی
5. زمان وقوع ترک
تعیین راستای ترک
1. در صفحه قائم (دیوار)
1. 1. قطری
1. 2. افقی
1. 3. قائم
2. در صفحه افقی (سقف)
2. 1. مورب با پی
2. 2. موازی پی
2. 3. شعاعی
پایش ترک
1. تکرار مراحل 1 و 2 در فواصل زمانی
2. مقایسه و تعیین زنده بودن یا ثابت شدن ترک ها
تعیین تنش مولد ترک (صرف نظر از علت آن)
1. کشش
2. فشار
3. برش
بررسی امکان ایجاد ترک بر اثر حرکت پی
1. ظرفیت باربری
2. نشست آنی و تحکیم
3. خاک دستی
4. حرکت شیروانی
5. فرونشست
6. بارگذاری غیریکنواخت
7. تونل و قنات
8. زمین لرزه و تکتونیک
9. عوامل ناشی از حًور آب یا رطوبت
9. 1. کاهش مقاومت
1.1.9 آب شستگی
9. 2. انحلال
9. 3. تورم و انقباض
9. 4. رمبندگی
9. 5. واگرایی
9. 6. فشار ریشه گیاهان
9. 7. پوسیدگی ریشه درختان
بررسی امکان ترک بر اثر ضعف سازه ای مثل
1. خیز تیر
2. خیز دال
3. ناشی از دریفت (تغییر مکان افقی سقف ها)
4. ناشی از ضعف یا کمانش ستون
5. اتصالات
بررسی امکان ترک به دلیل ضعف اجرا در محل هایی مثل محل
1. بادبندها،
2. وال پست ها،
3. اتصال دیوار به تیغه ها،
4. اتصال دیوار حیاط به ساختمان
5. عبور لوله های تاسیسات
بررسی امکان ترک ناشی از بتن
این ترک ها معمولا گروهی هستند. عوامل زیر بسیار شایع است:
1. ضعف مقاومتی
2. جمع شدگی
3. خوردگی
4. سنگدانه های قلیایی
بررسی ترک های ناشی از دما
1. تنش های حرارتی
2. زوال مصالح به علت دمای بالا( مثل آتش)
3. زوال مصالح به علت دمای پایین (مثل یخبندان)
مراحل بالا را (به ترتیب یا بدون ترتیب) تکرار کنید. با توجه به چند تخصصی بودن موضوع، مراحل بالا را با کمک متخصصان مختلف تکرار کنید.
(ب) آزمایش مصالح بسیار مفید و گاهی ضروری است. عوامل مختلف میتوانند ترک های به ظاهر مشابه ایجاد کنند. بنابراین تشخیص علت ترک فقط با شکل ظاهری ترک ممکن نیست و نیاز به آزمایش های خاک و مصالح است.
(ج) رجوع به کتب، مقالات و سایر منابع منابع ضروری است اما مراجع بسیار زیاد و متنوع وجود دارد که گاهی گیج کننده است داشتن یک راهنما یا دستورالعمل ایرانی با توجه به ویژگی های بومی ساخت و ساز در ایران میتواند مفید باشد. تهیه راهنما مثل راهنماهای BRE در انگلستان برای ترک در ساختمان و همچنین دستورالعمل اداره استاندارهای هند قابل توصیه است.
CAUSES AND PREVENTION OF CRACKS IN BUILDINGS (BUREAU OF INDIAN STANDARDS)
.