نگاهی جامع بر منشأ پیدایش انواع ترک های ساختمانی
ازجمله تخصص هایی که هر مهندس عمران و معماری باید به آن اشراف داشته باشد، آشنایی با منشأ پیدایش ترکهای ساختمانی و روشهای ترمیم و تعمیر ترک و یا تقویت اعضای ترک خورده است، تا بتواند در مواقع حساس از بروز خسارت و خرابی های بیشتر جلوگیری نماید، منابع موجود بر ترکهای اعضا و سطوح بتنی ت، در این مقاله تلاش شده تا تمامی انواع مودهای ترک های ساختمانی با هر الگوی انتشار، ازنظر علت پیدایش بررسی و در خصوص اثرات زیا نبار آ نها در صورت تداوم در ساختمان بحث شود، ازآنجاییکه ارائه روشهای ترمیم و تعمیر ترک و تقویت اعضا منجر به طولانی شدن مطلب میشود، در فرصتی دیگر ارائه خواهد شد.
فهرست مطالب:
1- تعریف ترک و شکست و اهمیت شناخت ترک ها
2- منشأ پیدایش انواع ترک ها با الگوی انتشار افقی برسطوح
3- منشأ پیدایش انواع ترک ها با الگوی انتشار عمودی
5- ترک های چندوجهی (پوست ماری) یا خطوط موازی و ترک های سطوح بتنی، کف و …
6- علل پیدایش تر ک های ایجاد شده در کف ها
2- منشأ پیدایش انواع ترک ها با الگوی انتشار افقی بر سطوح
الف: ترکهای افقی خمشی ایجاد شده در اثر کمانش و شکم دادن دیوارهایی که یکپارچه و یا بلند اجرا شده اند و یا به آنها نیرویی همانند نیروی فشار خاک از پشت دیوار وارد میشود.
محل پیدایش این نوع ترک از خط ملات بین بلوکها و عموماً یک سوم میانی ارتفاع دیوار خواهد بود به منظور جلوگیری از پیدایش چنین ترکهایی و به دنبال آن شکستهای دیوارهای زیرزمین یک طبقه و بیشتر، اجرای دیوارهای حائل بتنی در زیرزمینها بخصوص در مناطق با خاک ریزدانه فاقد چسبندگی و مناطق مرطوب و عایق کاری آنها الزامی است. همچنین در صورت مناسب بودن خاک برای زیرزمین های تنها یک طبقه حداقل ضخامت دیوار باید ۳۵ سانتی متر با آجر فشاری باشد استفاده از بلوکهای سیمانی مخصوصا به صورت توخالی اصلا توصیه نمی شود.
ب) ترکهای افقی ریز ایجاد شده در مسیر وجود درزهای سرد اجرایی (عدم اجرای فاق و زبانه در بخشهایی از دیوار و یا وجود وقفه زمانی در اجرای دیوارها و محل پرشده پنجره و طاقچه های قدیمی و عدم دقت و مهارت در دیوار چینی وجود گردوخاک و در نتیجه عدم پیوستگی رجهای بلوک و… که محل آنها عموماً در یک سوم میانی ارتفاع دیوار است و بعد از ضربه و تغییر شکلهای کوچک و بزرگ پدید می آیند.
ج) ترک های افقی برشی ناشی از افت و خیز (نشست تیرها در اثر بارگذاری بیش از حد و یا نامتقارن و یا ضعفهای طراحی یا اجرایی و یا مصالح که در نتیجه آن از پایین ترین رج های دیوار در محل ملات بین بلوکها ظاهر خواهند شد.
چ) ترک های افقی در اثر تغییر شکل قابهای بتنی در زلزله های کوچک، باعث جداشدگی دیوارهای غیر سازه ای از تیر در محل اتصالشان در تراز سقف می شود که در صورت استفاده از نماهایی با ضخامت کم همانند نمای سیمانی، این گسستگی به صورت ترکی افقی در دو امتداد تیر در نما پدیدار می شود.
ج) ترکهای افقی با عرض و طول متغیر روی ستون بتنی عمدتاً به دو دلیل رایج ظاهر می شوند.
ترکهای ناشی از جمع شدگی پلاستیک بتن تازه که به صورت قوسی در یک سوم بالایی ستون های بتنی با عرض حداکثر ۲ میلی متر و طول چند سانتی متر ایجاد شده و به دلیل نسبت آب به سیمان بالا و یا گیرش سریع و عدم آب رسانی و کیورینگ و یا وزش باد گیرش سریع و عدم ویبره در ۱۰ دقیقه تا ۶ ساعت پس از بتن ریزی رخ می دهند.
برخی از ترکهای افقی روی ستونهای بتنی بهنگام اصلاح ناشا غولی ستون بعد از بتن ریزی و در نتیجه حرکت افقی بتن و میلگردها در قالب در همان ساعت اولیه پس از بتن ریزی و در شرایطی که هنوز بتن در حالت خمیری است، رخ می دهد. این ترک ها عموما در پای ستونها و یا محل درز پانلهای قالب ستون ها نمایان میشود.
خ) آسیب های ناشی از جمله عوامل خورنده محیطی بر میلگردها، در مسیر میلگردهای افقی همانند ،تیرها ترکهای افقی ایجاد میکنند که به دلیل افزایش حجم میلگرد در اثر خوردگی بعد از رسیدن رطوبت و یا سایر شرایط محیطی خورنده به آرماتورها روی کاور آن نمایان میشود.
جمع بندی موضوع:
در این فرصت تلاش شد تا منشأ پیدایش مهمترین الگوهای ترک روی سطوح بتنی و غیر بتنی ساختمان بیان شود و اما با تمام الگوهای ترکی که تا اینجا مشاهده کردید باز ممکن است با مود جدیدی مواجه شویم که علل پیدایش آن چیزی به غیر از عوامل عنوان شده باشد بنابراین دامنه انواع ترکها بدون انتهاست و شناخت بیشتر نیازمند تجربه و تحقیق چندین ساله دارد. بدون شک یکی از مهمترین بخشهای مطالعه ترک پایش آن و آشنایی با انواع ترک سنج ها و ارائه راه حلهایی جهت ترمیم تعمیر و یا تقویت آنهاست که در فرصتهای آینده به آن پرداخته خواهد شد.
آخرین پروژه ها
مطالب بیشتر
